4 қараша 2024 #NUstudents

NU студенттерінің онкология бойынша жобасы iGEM халықаралық байқауында үздік атанды

4 қараша 2024

Осы мақаламен бөлісіңіз

Жас зерттеушілер сүт безі қатерлі ісігінің дақтық терапиясы үшін арнайы гель ойлап тапты

Парижде өткен байқауында NU командасы әлемнің жетекші университеттерінің биологтар командаларын басып озды.

iGEM (International Genetically Engineered Machine) халықаралық синтетикалық биология байқауында әлемнің түкпір-түкпірінен келген студенттер инновациялық жобаларды әзірлеп, жүзеге асырады. Қатысушылар қазіргі ғылыми және әлеуметтік мәселелерді шешетін генетикалық түрлендірілген ағзаларды жасайды.

iGEM NU командасы 11 ай бойы сүт безінің карциномасына арналған мақсатты бактериотерапияның инновациялық әдісі - Sanagel бойынша жұмыс істеді.

"Жүйе қатерлі ісікке қарсы пептидті жасау үшін генетикалық түрлендірілген ішек таяқшасы патогенді емес штаммдарынан тұрады. Ол ісік жасушаларының жасушалық мембраналарын таңдамалы түрде байланыстырады және тері тесіктерін қалыптастырады. Қауіпсіздікті бақылаудың жоғары деңгейін қамтамасыз ету үшін біз өзін-өзі жою механизмін де енгіздік", – биология факультетінің үшінші курс студенті, iGEM NU командасының мүшесі Темірлан Қаратай айтты.

Биыл оның 24 адамнан тұратын командасы Гарвард, Оксфорд және MIT сияқты 50-ден астам елден келген оқу орындарының 437 командасымен чемпиондық үшін жарысты. Айта кетейік, соңғы 11 жылда iGEM NU командасы Қазақстанда ғана емес, Орталық Азияда жалғыз команды болып табылады.

Онкология саласындағы үздік жоба сыйлығынан бөлек, еліміздің ең үздік зерттеу университетінің студенттері «Үздік құрал-жабдық» жүлдесін де алды. Олар NanoX құрылғысын ойлап тауып, қолмен құрастырған. Бұл құрылғы гидрогель және жасуша дақылдары сияқты зертханалық ерітінділерді дайындауды автоматтандыруға мүмкіндік береді. Команда NURIS ABC бизнес акселераторының инкубациялық бағдарламасына қатысып, соңғы кезеңге шыққын болатын.

«Ең алдымен, NU-ға және Жаратылыстану, әлеуметтік және гуманитарлық ғылымдар мектебіне осы 11 жыл бойы қолдау көрсеткені үшін үлкен алғысымызды білдіреміз. Университетте студенттердің ғылыми әлеуетін дамытуға барлық жағдай жасалған. Мұндай нәтижелерге жетуге университет пен оның профессор-оқытушылар құрамының сөзсіз қолдауы басты рөл атқарды. Мұндай жоғары деңгейде көмек болмаса, біз оларға қол жеткізе алмас едік», - деді команда капитаны Ансал Диасова.

Құрылған күннен бастап ұжым ғылымды, әсіресе синтетикалық биологияны танымал етуге ерекше көңіл бөліп келеді. Олар ауыл мектептерінің оқушылары мен ерекше қажеттіліктері бар балалар үшін ғылыми жәрмеңкелер мен жазғы лагерьлер ұйымдастырып, ғылымның барлығы үшін инклюзивтілігі мен қолжетімділігін алға тартып келеді.